Oznaczenia graficzne – pracownia k.

W projekcie koncepcyjnym mamy pełną swobodę jeśli chodzi o układ rysunku, zastosowane techniki rysunkowe czy sposób oznaczeń drzew. W projekcie budowlanym jest inaczej. Wszystko jest ustalone, łącznie z używanymi symbolami czy rodzajem, a nawet grubością linii. Zbiór zasad, które to określają nazywamy normą. Normy sprawiają, że dokumentacja jest jasna i zrozumiała dla wszystkich. Dzięki temu specjaliści mogą łatwo współpracować, nawet przy projektach międzynarodowych.

Norma: Oznaczenia graficzne

Nas najbardziej będzie interesować norma PN-B-01027:2002 Rysunek budowlany – Oznaczenia graficzne stosowane w projektach zagospodarowania działki lub terenu. Znajdziesz w niej informacje o tym, jak w projekcie budowlanym narysować drzewo, żywopłot i inne elementy ogrodowe.

Poniżej znajdziesz najważniejsze oznaczenia. Niestety – musisz się ich nauczyć na pamięć! Znajdź sposób, żeby to sobie ułatwić (np. robiąc fiszki lub grając w memory game).

Po co?

Dlaczego warto poznać oznaczenia graficzne stosowane w projektach budowlanych?

Aby umieć odczytać projekt (jeśli będziesz budować własny dom);
Aby umieć narysować projekt (jeśli zdecydujesz się na pracę w architekturze krajobrazu);
Aby zdać egzamin zawodowy (bo pytania z oznaczeń pojawiają się na KAŻDYM).

Drzewa

Zacznijmy od drzew. Oznaczamy je okręgiem odpowiadającym szerokości korony (w odpowiedniej skali oczywiście). Dla drzew projektowanych podajemy wielkość korony docelowej. Ale zaraz, zaraz. Dlaczego mamy tu aż cztery symbole drzew.

Porównaj drzewa w pierwszej linijce. Które z nich bardziej „kłuje”? To po prawej, prawda? To drzewo iglaste. A czym różni się górna linijka od dolnej? Na górze mamy plusik, czyli drzewa, które chcemy dodać do projektu (czyli projektowane). Na dole widzimy pień, czyli drzewo istniejące.

Podsumowując – na pierwszym rysunku mamy po kolei: drzewo liściaste projektowane, drzewo iglaste projektowane, drzewo liściaste istniejące i drzewo iglaste istniejące.

Jeśli chodzi o drzewa mamy w normie jeszcze dwa oznaczenia. Jedno z tych drzew przeznaczone jest do usunięcia. Które? To, na którym „postawiliśmy krzyżyk”. A co oznacza przerywana linia? To drzewo, które jest, ale zaraz zniknie, bo je przesadzimy.

Mamy więc, idąc od lewej, drzewo do usunięcia i drzewo do przesadzenia.

Żywopłoty

Weźmy na warsztat żywopłoty. Który z nich jest liściasty, a który iglasty? Ten środkowy jest bardziej „kłujący”, prawda? A co oznacza dolny rysunek – do żywopłot istniejący.

Idąc od góry mamy: projektowany żywopłot liściasty, projektowany żywopłot iglasty, żywopłot istniejący.

Nawierzchnie

Z nawierzchniami sprawa jest prosta. W normie wymienione są tylko 3: trawnik, nawierzchnia z małych elementów i nawierzchnia z dużych elementów.

Zwróć uwagę, że na drugim rysunku kreski nie zajmują całej powierzchni. Zgodnie z normą odległości między nimi powinny wynosić 2 mm, a kwadraty na dolnym rysunku mają wymiar 4×4 mm.

Inne rośliny?

Ale zaraz, zaraz. Mamy drzewa, żywopłoty i trawnik. A jak pokazać krzewy lub rabaty bylinowe? W normie nie ma takich oznaczeń, ponieważ najczęściej na projekcie budowlanym się ich nie pokazuje.

Jeśli jednak chcesz oznaczyć krzewy lub byliny na projekcie użyj dowolnych (ale czytelnych) oznaczeń i opisz je w legendzie.

Uwaga! W legendzie pokazujesz tylko te symbole, których NIE MA w normie.

Ukształtowanie terenu

Załóżmy, że Twoja działka jest pochyła i chcesz zmienić jej ukształtowanie. Cienką linią zaznaczasz obecne poziomice, a następnie je skreślasz (jak w drzewie do usunięcia – „stawiasz na nich krzyżyk”). Grubszą linią pokazujesz nowy przebieg poziomic.

Jeśli chcesz ukształtować skarpę oznaczasz jej górną krawędź linią ciągłą i dorysowujesz prostopadłe kreski – co druga łączy się z dolną granicą skarpy, a co druga jest o połowę krótsza. W przypadku stromej skarpy (o nachyleniu większym niż 50%) zaznaczasz linią dolną krawędź skarpy. Brak takiej linii oznacza, że nachylenie skarpy jest mniejsze niż 50%.

Na samym dole pokazałam symbol ścianki oporowej. Pamiętaj, że gładka linia oznacza lico ściany, czyli to co widzimy, a te „żeberka” znajdują się od strony skarpy. Możesz wyobrazić sobie, że to takie wzmocnienie ściany.

A skoro już jesteśmy przy zróżnicowanym ukształtowaniu terenu przydadzą się nam jeszcze dwa symbole – schody terenowe i pochylnie.

W jednym i drugim przypadku grot strzałki oznacza górny poziom. Nachylenie skarpy przedstawiamy w procentach.

Granica działki

Wzdłuż granicy działki rysujemy linię ciągłą, a każdy narożnik oznaczamy pustym kółkiem (czyli okręgiem) i literą (kolejne litery alfabetu, zgodnie z ruchem wskazówek zegara) – c).

Jeśli ogrodzenie pokrywa się z granicą działki – na linii ciągłej dodajemy pełne kropki – b).

Jeśli przebiega inaczej zaznaczamy jak na rysunku – a).

Na dolnym rysunku przedstawiona jest brama i furtka w ogrodzeniu.

Norma: Linie rysunkowe

Kolejną normą, do której musimy zajrzeć jest PN-82/N-01616 Rysunek techniczny – Linie rysunkowe. Ta norma jest już nieaktualna, ale w projektach (i na egzaminach) wciąż znajduje zastosowanie. Opisuje rodzaje linii i ich zastosowanie.